De spiegel barstte

De Engelse schrijfster Agatha Christie (1890-1976) publiceerde in 1962 het boek ‘De spiegel barstte'. In dit boek kijkt de hoofdrolspeelster in de spiegel en ziet daar iets in reflecteren dat het beeld doet barsten. Iemand uit het verleden doemt op, en haar verborgen en nooit aandacht gegeven woede komt naar boven met alle gevolgen van dien. Naast gewoon een spannende detective kan het verhaal ook dienen als symboliek voor de werking van onprettige ervaringen en emoties die wij wegstoppen in ons onbewuste.

Etiketten

Tijdens onze reis van baby, naar kind naar volwassene krijgen we van alles mee over wat we wel en niet moeten of mogen. Onze verzorgers, onderwijzers, vrienden en voorbeeld-figuren geven ons regels mee, denk aan: ‘eet je bord leeg’, ‘niet huilen, sterk zijn’, ‘op tijd thuis zijn’, ‘als je dit doet dan hoor je erbij’, ‘goed je best doen’. Zo vormen we onszelf en ontstaan er etiketten die wij onszelf geven of ons door anderen worden opgeplakt. We worden de moeder die alle ballen in de lucht kan houden, het slimme meisje, de harde werker, de vrije vogel, de succesvolle ondernemer, de sterke schouder op wie iedereen mag leunen. We worden en voelen ons gewaardeerd. Maar, er schuilt meer in ons.

Schaduw

De nadruk op deze positieve kanten maken dat we andere niet zulke fijne aspecten van onszelf diep wegstoppen en weer onbewust maken. De Zwitserse psychiater Carl G. Jung noemt dat deel van ons ‘de Schaduw’. Daarin zitten volgens hem overigens niet alleen onprettige of verboden delen, maar ook nog onbewuste talenten en kwaliteiten.

Weggestopt is niet hetzelfde als verdwenen. En dus klopt de inhoud van de Schaduw zo nu en dan op de deur van het bewustzijn. Want ook deze delen willen bewust gekend worden. Zo ervaart de vrije vogel opeens eenzaamheid, de moeder die alle ballen in de lucht hield krijgt een burn-out, de sterke schouder reageert geïrriteerd op een hulpvraag en de succesvolle ondernemer voelt zich plotseling onzeker. Vragen die de Schaduw aan ons stelt zijn dan bijvoorbeeld: mag ik falen? mag ik om steun vragen? wat als ik het niet weet? vind ik relaties aangaan spannend?

De Schaduw daagt ons op gezette tijden uit om beide kanten van dezelfde medaille te leren zien. En ook om nieuwe medailles in onszelf te ontdekken. Want we zijn niet alleen het ene óf het andere, maar we zijn het ene én het andere, en meer.

Verandering

Ons beeld gaat op een gegeven moment toch scheuren vertonen. Dat willen we niet, en daarom plamuren we die snel weer dicht. We stoppen wat onder het barstje zit dus weer weg, waarbij de Schaduw een volgende keer weer wat harder bij ons aanklopt. Net zolang totdat we er wel naar moeten kijken. Zo zal de hoofdpersoon uit het boek waarschijnlijk al eerder boosheid hebben ervaren maar er niets mee hebben gedaan. In de Schaduw werd die boosheid groter en groter, en ontwikkelde zich tot onbeheersbare woede.

De barstjes geven echter ruimte om veranderingen mogelijk te maken. De kunst is om die weggestopte nare ervaringen en emoties tijdig onder ogen te zien, te analyseren en de boodschap ervan te ontvangen. Vanuit het herkennen en het erkennen kun je ermee aan het werk gaan om het weer een bewust onderdeel te laten zijn van jezelf. Zo zet je een stap in de transformatie van een gewenst naar een meer volledig en gebalanceerd beeld. Daarin kun je sterk zijn én zwak, hard werken én relaxen, er alleen op uitgaan én genieten van gezelschap, goed doen én fout doen mogen hand in hand gaan.

Moed

Gemakkelijker gezegd dan gedaan? Het vraagt moed, durf, doorzettingsvermogen en tijd om aan de slag te gaan met de barstjes in de spiegel. Een barst in de spiegel nodigt uit om het licht te laten schijnen op andere innerlijke verborgen kanten en kwaliteiten. En hoewel de verpakking wellicht niet aantrekkelijk is, is er eigenlijk geen mooier cadeau te bedenken.